Βραβείο Αρχιτεκτονικής 2008 από το Ε.Ι.Α.

Ανάπλαση της Νέας Παραλίας Θεσσαλονίκης. Η αναζήτηση μιας νέας αστικής ισορροπίας στο θαλάσσιο μέτωπο της πόλης

Για αυτούς τους λόγους, η βασική απόφαση της πρότασης ήταν να διατηρηθεί η χαρακτηριστική και αναγνωρίσιμη φυσιογνωμία του ενιαίου μετώπου προς τη θάλασσα, η συνέχεια και γραμμικότητα του τοπίου.

Γραμμική πορεία – Πράσινα δωμάτια και σημειακές επεμβάσεις

Για το μέτωπο της Νέας Παραλίας διακρίναμε δύο σημαντικά χαρακτηριστικά, τη γραμμική πορεία και τα πράσινα δωμάτια, τα οποία θα οριοθετούν τις βασικές επιλογές της πρότασης.

Η πορεία πάνω ακριβώς στο όριο μεταξύ στεριάς και θάλασσας, το πλακόστρωτο της παραλίας με τα χαρακτηριστικά της γραμμικότητας και της συνέχειας, το ανοικτό και μη διακοπτόμενο οπτικό πεδίο, η αίσθηση του απείρου λόγω της έντονης παρουσίας του νερού, η γραμμή του ορίζοντα μέσα στη θάλασσα, που άλλοτε διαγράφεται έντονη και καθαρή και άλλοτε χάνεται εντελώς, ενοποιώντας με εντυπωσιακά αποτελέσματα, τον ουρανό με τη θάλασσα.

Οι χώροι πρασίνου, με διάσπαρτες χρήσεις αναψυχής και μικρών αθλοπαιδιών, διαφοροποιούν αυτό το τμήμα από το κρηπίδωμα, προσφέροντας σκίαση, μαλακά δάπεδα, οπτική απομόνωση, εναλλαγές χώρων.

O κήπος του Ήχου

Ο κήπος του Ήχου διαμορφώνεται ως ένα δάσος με υψίκορμα δέντρα, φυτεμένα πάνω σε τετραγωνικό κάνναβο σε μαλακό δάπεδο. Το στοιχισμένο “δάσος” του κήπου, δεν αποκόπτει την οπτική επαφή με τη θάλασσα. Σε δύο σημεία μέσα στον κήπο υπάρχουν δύο πέργκολες με ξύλινο δάπεδο περιμετρικά. Γύρω από τις πέργκολες έχουν φυτευτεί αναρριχητικά φυτά, που σταδιακά με την πάροδο του χρόνου, θα τις καλύψουν. Ο κήπος οριοθετείται από ένα κανάλι νερού που κατασκευάστηκε παράλληλα με το όριο της θάλασσας. Το νερό είναι τρεχούμενο, ανανεώνεται συνεχώς και κατά μήκος του φυτεύτηκαν καλάμια τα οποία, με το φύσημα του αέρα, παράγουν το χαρακτηριστικό τους ήχο. Η συνέχεια της διαδρομής που διασχίζει όλους τους κήπους τέμνει το κανάλι του νερού. Στο τμήμα της διαδρομής που διασχίζει τον κήπο τοποθετήθηκαν παιχνίδια σχετικά με τον ήχο.

O κήπος των Ρόδων

Διαμορφωμένος ως ένα εκπαιδευτικό εργαστήριο γύρω από όλα τα θέματα του κόσμου των καλλωπιστικών φυτών, της βλάστησης, του κύκλου της ζωής, της προστασίας και συνετής διαχείρισης της φύσης, αποτελεί τον ιδανικό τόπο σχολικών επισκέψεων. Στο εσωτερικό του υπάρχει παιδότοπος με ειδικά παιχνίδια και για Α.Μ.Ε.Α., ένα αναψυκτήριο, καθώς και χώροι εξυπηρέτησης για το κοινό. Κήπος που συνδυάζει την εσωστρέφεια με την περίκλειστη διαφάνεια της ξύλινης περιμετρικής κατασκευής.

O κήπος της Μνήμης

Πράγματι, η θάλασσα “παφλάζει” ενάντια στους αυλότοιχους των εξοχικών κατοικιών και, σε μερικά μέρη, ίσα πάνω τους. Η παραπάνω περιγραφή του Άγγλου στρατιωτικού Day σκιαγραφεί την εικόνα που για ογδόντα περίπου χρόνια είχε η ανατολική πλευρά της παραλίας. Στο σημείο αυτό της Νέας Παραλίας, κάνουμε μια αναφορά στην ξεχασμένη αυτή εικόνα της πόλης, μια αναφορά στο παλιό όριο πόλης και θάλασσας, δημιουργώντας ένα άνοιγμα του παραλιακού μετώπου προς το κτίριο της Εθνικής Τράπεζας. Ο κήπος της Μνήμης είναι ουσιαστικά ένας κενός χώρος, μια “ρωγμή” στο παρελθόν της πόλης. Με τη φύτευση δύο συστοιχιών δέντρων που ακολουθούν τις πλευρές του οικοπέδου του διατηρητέου κτιρίου και το ενιαίο σκληρό δάπεδο με τα στοιχισμένα παρτέρια, εντείνεται η αίσθηση της προοπτικής. Η πυκνή φύτευση με ψηλά δέντρα στους εκατέρωθεν ανοικτούς χώρους, τονίζει την αίσθηση του ανοίγματος και της “ρωγμής”.

Η σύνθεση του κήπου ανακαλεί, σε ένα δεύτερο επίπεδο αναφοράς, τις λεπτές αποχρώσεις της μνήμης, που δεν συντίθεται μόνο από εικόνες, αλλά είναι ένα πλέγμα ποικίλων αισθήσεων, ευωδιών, ήχων. Τα παρτέρια του κήπου της Μνήμης που φυτεύονται με αρωματικά φυτά και βότανα (ρίγανη, θυμάρι, μέντα, δενδρολίβανο, μαντζουράνα), ανακαλούν τις μυρωδιές του παρελθόντος, και συμπαρασύρουν συνειρμικά οικείες εικόνες από τα τοπία που χάθηκαν.

O κήπος του Νερού

Ο συγκεκριμένος κήπος αποτελεί ένα χώρο όπου το νερό είναι το κυρίαρχο στοιχείο που οργανώνει και συνθέτει τη συνολική του ατμόσφαιρα. Ο κήπος είναι υποβαθμισμένος κατά 80 εκ. από τον υπόλοιπο χώρο. Μια ξύλινη πέργκολα κατασκευάστηκε σε όλο το μήκος του κήπου, έτσι ώστε να στεγάζει και τα δύο επίπεδα, δημιουργώντας παράλληλα ένα χώρο που προσφέρεται για υπαίθριες εκθέσεις. Μια μεγάλη επιμήκης επιφάνεια νερού κατασκευάστηκε στην πλευρά του κήπου με το μεγαλύτερο εύρος και φυτεύτηκε με υδρόφιλα φυτά (νούφαρα και καλαμιές). Διαμορφώθηκε επίσης ένα τοίχος στον οποίο το νερό κυλάει και πέφτει με ένταση, ενισχύοντας έτσι και ηχητικά την παρουσία του. Στο κέντρο του κήπου υπάρχει ένα αναψυκτήριο, ενώ στην άλλη του μεριά κατασκευάστηκε μια πίστα skateboard. Στην τριγωνική απόληξη του κήπου του Νερού το έδαφος διαμορφώθηκε με χαλαρές κυματοειδείς πτυχώσεις που σβήνουν μέσα στην επιφάνεια του νερού και φυτεύτηκε με γρασίδι. Η παρουσία του νερού κάνει τον κήπο αυτό ευχάριστο και δροσερό, ιδιαίτερα τις ζεστές ημέρες.

O κήπος της Μουσικής

Στον τριγωνικό χώρο που γειτνιάζει με το Μέγαρο Μουσικής διαμορφώθηκε ο κήπος της Μουσικής. Ο κήπος φυτεύτηκε με δέντρα σε κάνναβο, πάνω σε σκληρό δάπεδο, αφήνοντας ένα τριγωνικό “ξέφωτο”. Στο κέντρο του κήπου τοποθετήθηκαν τρεις μεγάλες ξύλινες εξέδρες. Ο χώρος προσφέρεται για υπαίθριες, μικρές, μουσικές εκδηλώσεις. Οι χαράξεις οριοθέτησης του κήπου της Μουσικής παίρνουν υπόψη τους τη στροφή του παραλιακού μετώπου στο σημείο αυτό και την άμεση επαφή του με τον αστικό ιστό, δίνοντας το έναυσμα νέων συνθετικών χαράξεων για το σχεδιασμό του περιβάλλοντος χώρου του Μεγάρου και τη συνέχεια του θαλάσσιου μετώπου.