Μελέτη περιβαλλοντικής αναβάθμισης στην περιοχή του ακινήτου ΕΤΑΔ στο Παλιούρι / Χαλκιδική

Στόχος της μελέτης είναι η δημιουργία μια πρότυπης οικο-νησίδας που θα συντελεί στην προστασία του Ακινήτου από την καταπάτηση, την ανεξέλεγκτη χρήση και τη ρύπανση, θα αναδεικνύει τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα και το φυσικό τοπίο και παράλληλα θα προσφέρει έναν εναλλακτικό τόπο δημόσιου προορισμού, υψηλής ποιότητας, για όλες τις εποχές του χρόνου.

Ο περιβαλλοντικός σχεδιασμός, οι  κανόνες  που σχετίζονται με την προστασία και ανάδειξη του φυσικού τοπίου, των φυσικών πόρων και της βιοποικιλότητας είναι στοιχεία που θα καθορίσουν το σχεδιασμό του περιβάλλοντος χώρου στο στάδιο της προμελέτης. Η ισορροπία που μπορεί να επιτευχθεί ανάμεσα στην ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος θα βασιστεί στα σύγχρονα εργαλεία προγραμματισμού, σχεδιασμού, παραγωγής και διαχείρισης. Οι προτεινόμενες διαμορφώσεις θα διασφαλίζουν την αξιοποίηση, την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα των επεμβάσεων.

Οι προτεινόμενες λειτουργίες και κατασκευές καλούνται να καλύψουν βασικές ανάγκες εξυπηρέτησης των επισκεπτών και τη χρήση του χώρου ως  οικοτουριστικού πάρκου αναψυχής

Η βασική σχεδιαστική ιδέα αναφέρεται στη δημιουργία ενός χώρου όπου η τεχνητή, ανθρωπογενής παρέμβαση επιδιώκει να είναι μη ορατή και να εντάσσεται στο τοπίο σαν ένα από τα δικά του στοιχεία που είναι εφήμερα, αλλάζουν συνεχώς και εξελίσσονται. Η φύση και το φυσικό τοπίο δεν είναι ποτέ στατικό, αλλάζει συνεχώς καθώς ακολουθεί τον κύκλο ζωής, την εναλλαγή των εποχών και τις μεταμορφώσεις που συμβαίνουν στα βασικά του συστατικά.

Η ιδέα είναι η δημιουργία ενός Πάρκου όπου η ανθρώπινη παρουσία θα γίνεται μέρος αυτού του αέναα μεταβαλλόμενου συστήματος, θα το παρακολουθεί και θα μαθαίνει από αυτό, θα ανακαλύπτει τη δική της θέση μέσα σε αυτό. Τα τεχνητά έργα επιδιώκεται να είναι όσο το δυνατόν αφανή μέσα στο τοπίο. Οι κατασκευές και τα κτίρια δίνουν την αίσθηση των κινητών, εφήμερων κατασκευών και εντάσσονται στο τοπίο με τρόπο αντίστοιχο με αυτό των νομάδων. Η σχεδιαστική λογική παραπέμπει στην έννοια της κίνησης και του ταξιδιού, στη διαρκή μετακίνηση και εξερεύνηση.

Το Πάρκο, με τη σχεδιαστική αυτή λογική, που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον τρόπο της ανθρώπινης παρέμβασης σε όλη την ευρύτερη περιοχή, επιδιώκει να προκαλέσει / προσκαλέσει τους επισκέπτες να αντιμετωπίσουν τη φύση ως το κοινό πλαίσιο μέσα στο οποίο εξελίσσεται και η δική τους ανθρώπινη παρουσία. Ως Πάρκο περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης επιδιώκει να διαμορφώσει όλη την περιοχή ως πεδίο ταξιδιού του ανθρώπου μέσα στη φύση, ένα ταξίδι που θα συνδυάζεται με παιχνίδι, κολύμπι, άθληση, δραστηριότητες, περίπατο, περιήγηση.

Σε ολόκληρη την έκταση του Πάρκου δεν επιτρέπεται η κίνηση των αυτοκινήτων, τα οποία συγκεντρώνονται στους δύο μεγάλους χώρους στάθμευσης στις δύο εισόδους. Η κίνηση εντός του Πάρκου γίνεται πεζή, με ποδήλατο ή με ειδικού τύπου οχήματα (π.χ. ηλεκτρικά) που μπορεί να προσφέρονται για την μετακίνηση και περιήγηση των επισκεπτών. Στόχος είναι η δημιουργία ενός απόλυτα προστατευμένου και «ήσυχου» Πάρκου όπου ο πεζός και ο ποδηλάτης θα μπορεί ανενόχλητα να κινηθεί, να περιηγηθεί στο τοπίο ή να προβεί σε δραστηριότητες αθλητισμού και αναψυχής. Η πλήρης απουσία του αυτοκινήτου από το σύνολο της περιοχής ευνοεί επίσης την ανάπτυξη και την εξέλιξη των υφιστάμενων οικοσυστημάτων, μέρος των οποίων θα μπορεί να είναι και η ανθρώπινη παρουσία.

Το δίκτυο των υφιστάμενων διαδρομών ενισχύθηκε με νέες έτσι ώστε να είναι προσβάσιμες όλες οι λειτουργίες και οι φυσικές υποπεριοχές. Επιπλέον, οι υφιστάμενες διαδρομές τροποποιήθηκαν ώστε να μην διέρχονται από τις ιδιοκτησίες για τις οποίες υπάρχει καθεστώς άρσης απαλλοτρίωσης.

Οι διαδρομές διαμορφώνονται ως βατοί χωματόδρομοι όπως οι υφιστάμενοι. Κατά μήκος όλων των διαδρομών προβλέπονται διαδρομές πεζών οι οποίες διαμορφώνονται με διαφορετικό εδαφοκαλυπτικό υλικό (σταθεροποιημένο χωμάτινο δάπεδο), το οποίο εξασφαλίζει την προστατευμένη  και άνετη διέλευση των πεζών και κυρίως των ΑμΕΑ κατά τους χειμερινούς αλλά και θερινούς μήνες.

Η συνολική περιοχή διαμορφώνεται ενιαία, ως ένα φυσικό πάρκο με τις φυσικές υπο-περιοχές και τα ιδιαίτερα φυσικά χαρακτηριστικά τους. Το φυσικό τοπίο με τις διαφοροποιήσεις του αποτελεί το ενιαίο, κοινό υπόβαθρο των επεμβάσεων. Μέσα σε αυτό το φυσικό τοπίο, οι τεχνητές επεμβάσεις και οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες επιδιώκεται να δίνουν την αίσθηση του εφήμερου και του ανά πάσα στιγμή ανακλητού, όμοια με τον τρόπο που οι νομάδες «κατοικούν» τη φύση. Έτσι, επιδιώκεται οι κτιριακές οντότητες και οι διάφορες λειτουργίες να είναι διάσπαρτες στο τοπίο, να μη συνιστούν χωρικές ενότητες αλλά να αποτελούν εφήμερα «τεχνητά ξέφωτα» μέσα σε ένα φυσικό περιβάλλον.

Όλες οι κτιριακές κατασκευές είναι ελαφριές, αναστρέψιμες, σχεδόν τροχήλατες και οργανώνονται - «αγκυρώνουν» γύρω από ξύλινες πλατφόρμες που παραπέμπουν σε προβλήτες. Διαμορφώνονται 7 τύποι τέτοιων διάσπαρτων κατασκευών:

• Κέντρο περιβαλλοντικής ενημέρωσης (1)
• Γήπεδο ποδοσφαίρου με υπαίθρια αρένα, παιδική χαρά, αναψυκτήριο, αποδυτήρια –WC  (1)
• Αναψυκτήριο, αποδυτήρια – WC (2)
• Γήπεδο beach-volley, αναψυκτήριο, αποδυτήρια – WC (1)
• Θέσεις στάσης – ανάπαυσης (17)
• Υδατοδεξαμενή και θέση θέας (1)