Νέοι κοινόχρηστοι χώροι για τη σύγχρονη πόλη. Το Δυτικό Τόξο / Θεσσαλονίκη

Χώροι αισθήσεων – Νέοι κοινόχρηστοι χώροι για τη σύγχρονη πόλη

Ο διαγωνισμός του Δυτικού Τόξου είχε ως θέμα την αξιοποίηση μιας σειράς ελεύθερων και αδιαμόρφωτων χώρων – ανενεργά στρατόπεδα – που εκτείνονται διασχίζοντας οκτώ δήμους του δυτικού πολεοδομικού συγκροτήματος σχηματίζοντας ένα νοητό τόξο.

Η γεωγραφία του εδάφους
H βασική αρχή της μελέτης είναι η προσπάθεια σύνταξης μιας σχεδιαστικής πρότασης, στην οποία κάθε αρχιτεκτονική επέμβαση επιχειρεί να εντοπίσει και ν' ακολουθήσει στοιχεία της γεωγραφικής υπόστασης του τόπου, τον "γενετικό κώδικα" του εδάφους, με τις ποικίλες κλίμακες των επιδράσεών του. Καταλήγουμε στην πρόταση διαμόρφωσης "πράσινων κενών", ως ανάγκη διατήρησης του πολύτιμου εναπομείναντος φυσικού υποστρώματος στις "ρωγμές" του αστικού ιστού. Αντιμετωπίζουμε αυτά τα "πράσινα κενά" όχι ως υπόλοιπα, αλλά ως εργαλεία άρθρωσης και επανασύνταξης του δομημένου χώρου γύρω από αυτά. Το κρίσιμο σημείο σε αυτού του είδους την επέμβαση, είναι η άρθρωση των μεγάλων δημόσιων χώρων, που η επέμβαση επιχειρεί να τους προσδώσει χαρακτηριστικά μη δομημένου φυσικού τοπίου.

Τοπίο και συνειρμικές, οικείες εικόνες
Η επιλογή και το είδος των φυτεύσεων, αλλά και ο τρόπος σχεδιασμού αυτών των “αστικών κενών” έχει στόχο να επιτύχει μια σκηνογραφία τοπίου όπου οι αλληλοδιαδοχές της εικόνας αποτελούν διαδοχές αισθήσεων, χρωμάτων, μυρωδιών, σε αντιστοίχηση με την αλληλοδιαδοχή των εποχιακών φαινομένων του φυσικού κόσμου: σπορά, άνθηση, καρποφορία, συγκομιδή. Με τον τρόπο και το είδος των φυτεύσεων επιχειρείται η οργάνωση τόπων με επιστροφή στην ηρεμία, το βραδύτερο ρυθμό, τη μικροκλίμακα ενός άλλου συστήματος, η επισήμανση του χρόνου και των εναλλαγών του. Οι τόποι αυτοί μπορούν να αποτελέσουν "νησίδες σιωπής" μέσα στην πόλη και πολύτιμους θύλακες διατήρησης εικόνων και αισθήσεων που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν, ανακαλώντας οικείες μνήμες τόσο σε επίπεδο γειτονιάς όσο και στο σύνολο της πόλης.