Ανάπλαση της περιοχής Ελληνικού / Αθήνα

LandEscape: Fronting the Sea

Με τη μεταφορά όλων των δραστηριοτήτων από τον αερολιμένα του Ελληνικού στο νέο διεθνή αερολιμένα “Ελ. Βενιζέλος” στα Σπάτα, απελευθερώνεται μια σημαντική έκταση 5.000 εκταρίων. Ο επανασχεδιασμός της με ένα χαρακτήρα δημόσιο καλείται να θεσμοθετήσει νέες αστικές αξίες, να προσφέρει στην Αθήνα χώρους πρασίνου και κοινόχρηστες λειτουργίες, που μπορούν να λειτουργήσουν ως αστικά πρότυπα σε τοπικό, μητροπολιτικό, αλλά και εθνικό επίπεδο.

Η περιοχή περιέχει σήμερα υπολείμματα παλαιών χρήσεων (κτίρια αεροσταθμών, αεροδιάδρομοι κ.λπ.), καθώς και Ολυμπιακά έργα με περιοδική χρήση. Όλα αυτά βρίσκονται τοποθετημένα σε έναν αποδιαρθρωμένο χώρο, χωρίς μεταξύ τους συνοχή, χωρίς συνδέσεις, σε έναν εκτεταμένο και αφιλόξενο χώρο λόγω της έντονης παρουσίας του σκληρού εδάφους των αεροδιαδρόμων και την απουσία πρασίνου. Με εξαίρεση την περιοχή της ΥΠΑ, η βλάστηση απουσιάζει παντελώς. Θετικά στοιχεία εντοπίζονται στην οριζοντιότητα, τη “δραματική” και έντονα επίπεδη έκταση των αεροδιαδρόμων, τις φυγές προς την θάλασσα.

Η κλίμακα και η έκταση του χώρου είναι τέτοια, ώστε η πρόθεση να δημιουργηθεί απλά ένα αστικό πάρκο δεν αρκεί. Η μεγάλη κλίμακα, παρά τις προθέσεις του σχεδιασμού, περιέχει τον κίνδυνο δημιουργίας μιας αφιλόξενης και μη επισκέψιμης έκτασης. Για την αποτροπή ενός τέτοιου ενδεχόμενου πρέπει να συνδυαστούν επιτυχώς πολλαπλές κλίμακες: το μεγάλο αστικό δάσος (μητροπολιτική και περιφερειακή κλίμακα), το αστικό πάρκο (αστική κλίμακα), ο κήπος (η κλίμακα της γειτονιάς, η αστική εγγύτητα). Ταυτόχρονα, το προτεινόμενο Μητροπολιτικό Πάρκο πρέπει να εξασφαλίζει τα κατάλληλα “περάσματα” από τη μια στην άλλη, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στον πολλαπλό του χαρακτήρα: μητροπολιτικό – αστικό – τοπικό.